ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΟΛΕΚΤΙΒΑ ROTTA
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Η αρχή έγινε το 2006 όταν, με αφορμή την απόκτηση μιας τυπογραφικής μηχανής Rotaprint R40 συγκροτήθηκε η τυπογραφική κολεκτίβα Rotta. Η μηχανή μας παραχωρήθηκε από βερολινέζους συντρόφους και το όλο εγχείρημα στεγάστηκε στα υπόγεια της κατάληψης Βίλα Αμαλίας. Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός κινηματικού τυπογραφείου είχε γεννηθεί σε κάποια κεφάλια σχεδόν ταυτόχρονα με την επιθυμία του ευρύτερου πολιτικού-κοινωνικού χώρου της Αναρχίας, της Αντιεξουσίας και της Αυτονομίας να διαδίδει το λόγο, τις ιδέες και τις πολιτικές του θέσεις μέσω εντύπων. Υπήρχε η βαθειά αντιφατική συνθήκη τα έντυπα αντιπληροφόρησης, προπαγάνδας και αυτομόρφωσης να παράγονται σε εμπορικά τυπογραφεία, χωρίς οι συντάκτες τους να έχουν διεισδύσει στα μυστικά της διαδικασίας που ξεκινάει από μια ιδέα και καταλήγει στην τυπωμένη σελίδα. Αυτό τον διακαή πόθο προσπάθησε να ικανοποιήσει από το ξεκίνημά του το εγχείρημά μας αυτό.
Η ανάγκη της αντιπληροφόρησης –σε αντίθεση με την πληροφόρηση που προσφέρουν τα καθεστωτικά μμε– της αυτονομίας και της αυτοοργάνωσης –σε αντίθεση με τις εμπορικές σχέσεις τυπογράφου πελάτη– είναι η βάση για την ύπαρξη και τη συνέχεια αυτού του αυτοδιευθυνόμενου τυπογραφείου. Επιθυμώντας να χρησιμοποιηθεί σαν κινηματική υποδομή, η συνέλευση της κολεκτίβας έθεσε σαν αρχές λειτουργίας της την αντίθεση στην ιεραρχική τάξη, την εμπορευματική λογική και τα καθεστωτικά μμε. Όσοι και όσες, είτε ως μονάδες είτε ως συλλογικότητες λειτουργούν με αυτές τις αρχές, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη δομή αυτή για κινηματικούς σκοπούς. Αυτονόητος θεωρείται, βέβαια, και ο σεβασμός στο χώρο της κατάληψης που μας στεγάζει. Ένας επιπλέον όρος που θεωρήσαμε απαραίτητο να θέσουμε είναι η αντίρρησή μας στο να συμμετέχουμε στη συντήρηση εσωτερικών ερίδων του χώρου με το να τυπώνουμε κείμενα-λίβελους και αλληλοκραξίματα ομάδων. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται κείμενα που αναφέρονται ονομαστικά σε άτομα και ομάδες ή «φωτογραφίζουν» πρόσωπα και συλλογικότητες. Γνωρίζουμε ότι μια τόσο γενική αρχή μπορεί να φανεί απλουστευτική. Ωστόσο πηγάζει από μια κοινή πολιτική αρχή που λέει ότι, σε αντίθεση με την εσωτερική κριτική που κρίνεται θεμιτή και γόνιμη, οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις, όταν αναπαράγονται στο δημόσιο πεδίο μέσω διαδοχικών ανταπαντήσεων, σπάνια προσφέρουν κάτι, πέρα από αμηχανία, σύγχυση και εσωτερικό κατακερματισμό. Επιπλέον, η τυπογραφική κολεκτίβα, αν και έχει βαθειά πολιτικό χαρακτήρα, είναι μια πολυσυλλεκτική και όχι αμιγής πολιτική ομάδα. Ως εκ τούτου μας υπερβαίνει και δε μας αντιστοιχεί να συμβάλλουμε με τον τρόπο μας σε αυτό το φαύλο κύκλο των αντιπαραθέσεων.
Για μας το κίνημα αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό, που συνεχώς μεγαλώνει, διευρύνεται, ανασυντίθεται, κάνει βήματα μπροστά αλλά και πίσω. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο σε ειδικές περιστάσεις να κρίνεται κατά περίπτωση η επιθυμία μιας ομάδας ή ενός ατόμου να χρησιμοποιήσει την υποδομή αυτή, αφού η βασική μας επιθυμία είναι να δώσουμε την ευκαιρία σε ανθρώπους να τυπώνουν και όχι να μπούμε σε ένα «παιχνίδι» αποκλεισμών. Ο βασικός σκοπός της κολεκτίβας, ήταν και παραμένει η λειτουργία του τυπογραφείου, χωρίς να αναλωνόμαστε σε συζητήσεις επί συζητήσεων πάνω σε «ακανθώδη» πολιτικά ζητήματα. Μια αναφορά αξίζει να γίνει στο ζήτημα των προτεραιοτήτων όσον αφορά τον προγραμματισμό των τυπωμάτων. Κοινή επιθυμία της κολεκτίβας είναι να δίνεται ο πρώτος λόγος σε άτομα και συλλογικότητες που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στα τυπογραφικά μέσα καθώς και σε έντυπα ή αφίσες που δεν μπορούν χρονικά ή για άλλους λόγους να τυπωθούν κάπου αλλού. Στο πλαίσιο αυτό, μπροσούρες και βιβλία που δεν έχουν στενούς χρονικούς περιορισμούς θα μπαίνουν σε μηνιαίο προγραμματισμό κατόπιν συνεννόησης.
Τον Μάρτιο του 2009 αποκτήθηκε με τη βοήθεια συντρόφου τυπογράφου μια εκτυπωτική μηχανή διάστασης 50×70 cm. Οι, ως τότε, δυνατότητες εκτύπωσης περιορίζονταν στο Α4 (μέγιστο εκτυπώσιμο μέγεθος ήταν το 23×33 cm). Η τεχνική αναβάθμιση περιλαμβάνει φωτομεταφορείο και κοπτική μηχανή αντίστοιχων διαστάσεων. Τα φιλόξενα υπόγεια της Βίλα Αμαλίας δεν μας χωρούσαν πια και έτσι έχουμε μεταφερθεί στους κήπους της, μετατρέποντας το συνεργείο σε τυπογραφείο. Θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πρόκειται για το «τυπογραφείο της Βίλας», αλλά για μια συστέγαση που βασίζεται σε σχέσεις συντροφικότητας και αλληλεγγύης. Στην κολεκτίβα Rotta συμμετέχουν άνθρωποι που κινούνται και λειτουργούν ατομικά ή συλλογικά στον ευρύτερο αντιεξουσιαστικό χώρο και ενδιαφέρονται για την τυπογραφία.
Ένα νέο ζήτημα που γεννιέται, από τη στιγμή που οι δυνατότητες της μηχανής μας επιτρέπουν να τυπώνουμε όχι μόνο προκηρύξεις αλλά και αφίσες, μπροσούρες μέχρι και βιβλία, έντυπα δηλαδή που σε αρκετές περιπτώσεις έχουν την αξίωση κάποιου αντιτίμου, είναι το ποια θα είναι η σχέση της κολεκτίβας με τη λογική του αντιτίμου. Θέλουμε τα έντυπα που βγαίνουν από το αυτοδιευθυνόμενου τυπογραφείο μας να μη φέρνουν κέρδος στην τσέπη κανενός. Με λίγα λόγια, αν υπάρχει αντίτιμο, είτε να αντιστοιχεί στο κόστος παραγωγής του εντύπου, είτε αν υπερβαίνει το κόστος παραγωγής, να διατίθεται για κινηματικούς σκοπούς.
Η τυπογραφική ομάδα συνεχίζει να τυπώνει δύο φορές την εβδομάδα και να βρίσκεται σε συνέλευση όταν προκύπτουν ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν από το σύνολό της. Οι συλλογικότητες ή τα άτομα που θα θελήσουν να χρησιμοποιήσουν το τυπογραφείο καλούνται να καλύψουν το κόστος των υλικών (χαρτί, τσίγκους, μελάνια, χημικά εμφάνισης κλπ.). Πέρα από το κόστος του χαρτιού, η προμήθεια του οποίου γίνεται ξεχωριστά, αξιολογήσαμε το κόστος αυτό στο ποσό των 15 ευρώ ανά τσίγκο, συνυπολογίζοντας τα λειτουργικά έξοδα του εγχειρήματος (συντήρηση και επισκευές της μηχανής, καθαριστικά και αναλώσιμά της) τα οποία με την απόκτηση της νέας μηχανής αυξήθηκαν σημαντικά, και σκεπτόμενοι ότι ένα τέτοιο έξοδο είναι λογικό να επιβαρύνει συλλογικά όλους όσοι συμμετέχουν και συλλειτουργούν σ’ ένα τέτοιο εγχείρημα. Η επιπλέον οικονομική ενίσχυση είναι, φυσικά, ευπρόσδεκτη και θα συμβάλλει στην περαιτέρω βελτίωση και εξέλιξη του εγχειρήματος.
Η μετάβαση σε μεγαλύτερη διάσταση χαρτιού θέλουμε να σημάνει και το πέρασμα σε μιαν άλλη διάσταση για την κολεκτίβα Rotta. Η απόφαση για την απόκτηση της καινούριας μηχανής συνεπάγεται πολλές δυσκολίες, κόπο, χρόνο και κάποιους κινδύνους. Η διαδικασία εκμάθησης της μηχανής, προϋποθέτει αρκετό χρόνο και αφοσίωση για να γίνει σωστά και ολοκληρωμένα. Δεν τρέφουμε ψευδαισθήσεις ότι θα μπορούμε σύντομα να τυπώνουμε, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες της μηχανής κι έχοντας μάθει όλα τα μυστικά της. Η τυπογραφία, ούτως ή άλλως, είναι μια περίπλοκη τέχνη που απαιτεί προσήλωση, υπομονή και επιμονή. Πόσο μάλλον για ανθρώπους που δεν έχουν όλοι επαγγελματική εμπειρία και προσπαθούν συλλογικά να μοιραστούν γνώση και εμπειρία.
Είναι αλήθεια ότι μας αρέσουν τα δύσκολα, αλλά ακόμα περισσότερο μας αρέσει να τα αντιμετωπίζουμε στο πλαίσιο της συλλογικής αυτοοργάνωσης. Η υλική έκφραση αυτής της διάθεσης είναι ένα ανοιχτό κάλεσμα σε ομάδες, συλλογικότητες και ατομικότητες, που ενδιαφέρονται να ενισχύσουν με οποιοδήποτε τρόπο (ηθικό, ψυχολογικό, υλικό και οικονομικό) την κολεκτίβα Rotta. Ζητούμενο για μας, πέρα από τη φυσική συμμετοχή ενός πυρήνα ατόμων στα τυπώματα και τις διαδικασίες της κολεκτίβας, είναι η δημιουργία ενός δικτύου υποστήριξης από όσους συντρόφους και συντρόφισσες αισθάνονται το εν λόγω εγχείρημα δικό τους. Τη χαρά και τον ενθουσιασμό που νιώθουμε κάθε φορά που ένα τυπωμένο φύλλο χαρτιού βγαίνει από τη μηχανή θέλουμε να τα μοιραζόμαστε με τους συντρόφους και τις συντρόφισσες στους καθημερινούς μας αγώνες, με το χώρο στον οποίο ανήκουμε, με το κίνημά μας.
Από το τυπογραφείο στην αυλή
της Αχαρνών και Χέυδεν